نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال در اصل برای سرمایهگذاری بلند مدت در بازار بورس طراحی شدهاند و یکی از سادهترین سیستمها برای تعیین نقاط ورود و خروج در معاملات بازار سهام توصیف میشوند. این سیستم نموداری با نظارت بر عرضه و تقاضا و نیمنگاهی به ترندهای رو به رشد عمل میکند. چیزی که باعث میشود نمودارهای نقطه و شکل جنبهای یگانه داشته باشند، این است که در آنها گذر زمان که در بیشتر نمودارهای دیگر محور X ها را تشکیل میدهد، نقشی ندارد و در بازار بورس مورد محاسبه قرار نمیگیرد.
به این ترتیب نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال روشی برای به تصویر در آوردن تغییرات قیمت و ترندهای مرتبط با یک کالا یا دارایی بدون توجه به میزان گذر زمان در آنها است. نمودارهای نقطه و شکل از ستونهایی متشکل از X ها و O ها استفاده میکنند که هر یک مقدار مشخصی از تغییر قیمت در بورس را نمایان میکنند. به صورت کلی X ها بالا رفتن قیمت، و O ها پایین آمدن قیمت را نشان میدهند.
پیشنهاد ویژه: تمامی اندیکاتورهای کاربردی بورس
ساختار نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال
نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال با دیگر نمودارها در بورس متفاوت می باشد. نمودارهای تحلیل تکنیکال معمول عموما گرایش دارند نمودارهای باز-بسته/ بالا-پایین باشند که تغییرات قیمت در طول زمان، برای مثال روز به روز، را مشخص میکنند. این در حالی است که در ساختن نمودارهای نقطه و شکل تمرکز فقط بر روی قیمتهای بسته شدن یک دارایی است.
توسعه دهندگان نمودار نقطه و شکل بیشتر به موضوع پیشرفت ترند علاقه داشتند، و به تغییرات جزئی و سر و صدای روزانه که با تغییرات حداقلی همراه بودند تمایلی نداشتند. آنها به دنبال این بودند که بفهمند چطور تصویر بزرگتر تغییرات از یک نقطهنگاه عرضه و تقاضا اتفاق میافتند.
نکته کلیدی در نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال واحد قیمت در بورس است، که به معنای اندازهگیری واحدی یک تغییر قیمت روی نمودار هستند. در یک نمودار نقطه و شکل هیچ محور زمانی وجود ندارد و فقط محور قیمت در آنها وجود دارد. قیمتهای سهام رو به افزایش با X و قیمتهای سهام رو به کاهش با O نمایش داده میشوند. این نقطهها فقط زمانی روی نمودار ظاهر میشوند که قیمت حداقل یک واحد تغییر در هر جهتی را تجربه کند.
همچنین می توانید از فیلترهای کاربردی دیده بان بازار بورس استفاده نمایید. این مجموعه شامل بیش از 500 فیلتر کاربردی می باشد.
برای مثال فرض کنیم که قیمت یک سهام در بازار بورس سه بار با یک واحد قیمتی افزایش پیدا میکند. این به شکل یک ستون متشکل از سه X نمایش داده میشود. اگر تغییر قیمت دچار برگشت شود، نمودار یک ستون جدید از O ها را نشان میدهد که در آن هر O نشان دهنده یک واحد تغییر قیمت میشود. Xها و Oها هرگز در یک ستون ظاهر نمیشوند. تحلیلگر نمودار است که باید تعیین و مشخص کند که چند واحد قیمت یک باکس یا جعبه را ایجاد میکنند، یعنی چقدر قیمت باید در جهت مقابل حرکت کند تا یک ستون جدید ایجاد شود.
نحوه ایجاد نمودار نقطه و شکل
برای مثال فرض میکنیم که شما سهامی را دنبال میکنید که 25000 تومان معامله میشده، و شما از یک واحد اندازهگیری 1000 تومانی و یک باکس برگشت قیمت 3 واحدی استفاده میکنید. حالا اگر قیمت سهام بالاتر از 25000 تومان معامله شود، قبل از اینکه نمودار وارد یک ستون O بشود باید قیمت در 22000 تومان بسته شود.
از آنجا که هر واحد تغییر قیمت باید مشخص شود، هر واحد کاهش قیمت از سطح 25000 تومان در این مورد باید در ستون O ها با یک O نمایش داده شود. برای برگشت قیمت بعدی هر سهم باید 3000 تومان یا 3 واحد افزایش پیدا کند، تا یک ستون X ها دوباره در نمودار نقطه و شکل ما ظاهر شود. فرض کنیم افت قیمت قبل از برگشت قیمت تا حدود 20000 تومان ادامه پیدا میکند؛ در این موقعیت ستون X همین که قیمت از 23000 تومان بگذرد تشکیل میشود.
به یاد داشته باشید که اندازه واحدها را شما می بایست انتخاب میکنید. این واحد میتواند 500 تومان، 1000 یا 2000 تومان، بسته به قیمت سهام یا دارایی مورد تحلیل باشد.
مقاله حرص و طمع در بورس | چرا باید در بورس حرص و طمع را کنترل کنیم؟ را حتما مطالعه کنید
نحوه خواندن نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال
حالا که نگاهی به نحوه ساختن و ساختار نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال انداختیم، پرسش بعدی این است که چطور باید آنها را خواند؟ برای متخصصان بازار بورس این روش کاملا روشن است که قانون عرضه و تقاضا است که قیمت سهام را تعیین میکند. اگر قیمت رو به افزایش باشد و یک ترند رو به بالا با حداقل سه X داشته باشیم، باور میکنیم که تقاضا بر عرضه غلبه یافته است.
بر عکس، هنگامی که نمودار سه O به ما بدهد، نشان میدهد که عرضه بر تقاضا پیشی گرفته است. نمودارهای نقطه و خط در تحلیل تکنیکال به ما ایجاد ترندها، برگشت ترندها، و عرضه و تقاضای سهام مورد تحلیل را نشان میدهند.
در تصویر زیر برخی از مثالهای کاربرد آن را میبینیم:
همچنین می توانید فیلتر طلایی بورس شامل 5 فیلتر نوسانی را دانلود کنید.
در ادامه سعی میکنیم با طرح دو اصل مهم در نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال برای شما پایه محکمی برای مطالعه بیشتر در مورد آنها ایجاد کنیم. این دو شامل سطوح حمایت و سطوح مقاومت در بازار بورس میشوند. لازم است به یاد داشته باشید که هم حمایت و هم مقاومت در خطوط افقی نمایش داده شده و خطوط ترند با زاویههای 45 درجه ارائه میشوند.
سطح حمایت
سطح حمایت سطحی است که در سرمایهگذاران و معاملهگران بورس باور میکنند که قیمتها بعد از رسیدن به حد حمایت افزایش پیدا خواهند کرد. برای فهمیدن معنای این موضوع نگاهی به سه O که در تصویر زیر پدیدار شده بیاندازید.
هنگامی که در افت قیمت به دنبال یک نقطه برگشت قیمت یا برگشت ترند میگردید، یک ردیف افقی از O ها همان چیزی است که باید دنبال آن بگردید. این موضوع نشان میدهد که در این نقطه یک برگشت ترند اتفاق افتاده و یک ترند رو به بالا شروع میشود.
همچنین می توانید آموزش خطوط حمایت و مقاومت در بورس (Support-Resistance) را مطالعه کنید.
سطح مقاومت
به همان ترتیبی که دیدیم، برای شناسایی سطوح مقاومت شما به یک ردیف افقی از X ها نیاز دارید. مطالعاتی که روی خطوط ترند انجام شده نشان میدهد که یک سطح مقاومت معمولا با افزایش گسترده حجم معاملات و افزایش سریع قیمت سهام در بازار بورس همراه است. برای روشن شدن مطلب به نمودار نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال زیر توجه کنید:
همان طور که میبینید سطح مقاومت با تشکیل یک ردیف افقی از X ها در بالای نمودار تشکیل شده است. این سطح بر اساس پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه تشکیل شده، که موضوعی است که به راحتی از نمودار میتوان آن را تشخیص داد.
پیشنهاد می کنم مقاله روانشناسی بازار بورس چیست و چگونه میتوان از آن برای سودآوری استفاده کرد؟ را مطالعه کنید
روش بالا-پایین در نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال
دو روش قیمتگذاری با استفاده از نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال در دسترس است: روش بالا-پایین، و روش بسته. هر روش فقط از یک نقطه قیمت در بورس استفاده میکند. همان طور که حدس میزنید، در روش بسته فقط از قیمتهای بسته شدن استفاده میشود. در روش بالا-پایین از قیمت بالا یا قیمت پایین، و نه هر دو، استفاده میشود. گاهی حتی هر دو کنار گذاشته میشوند. در ادامه قواعد روش بالا-پایین معرفی میشود:
هنگامی که ستون فعلی یک ستون X ها باشد:
- هنگامی که امکان ترسیم یک X دیگر وجود داشته باشد از قیمت بالا استفاده کرده و قیمت پایین را کنار بگذارید
- هنگامی که امکان ترسیم یک X دیگر وجود ندارد و قیمت پایین در حد 3 باکس برگشت دارد، از قیمت پایین استفاده کرده و قیمت بالا را کنار بگذارید
- هنگامی که قیمت بالا یک X دیگر را تضمین نمیکند و قیمت پایین شامل 3 باکس نمیشود، هر دو را کنار بگذارید
هنگامی که ستون فعلی یک ستون O ها باشد:
مقاله آموزش پولبک در بورس | شناسایی pullback را حتما مطالعه کنید
- هنگامی که امکان ترسیم یک O دیگر وجود داشته باشد از قیمت پایین استفاده کرده و قیمت بالا را کنار بگذارید
- هنگامی که امکان ترسیم یک O دیگر وجود ندارد و قیمت بالا در حد 3 باکس برگشت دارد، از قیمت بالا استفاده کرده و قیمت پایین را کنار بگذارید
- هنگامی که قیمت پایین یک O دیگر را تضمین نمیکند و قیمت بالا شامل 3 باکس نمیشود، هر دو را کنار بگذارید
زمان بر روی نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال
همان طور که پیشتر گفتیم مشخصه اصلی نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال بازار بورس نداشتن محور زمان است. با این حال روشهایی برای نمایش دادن زمان روی این نمودار وجود دارد. تغییرات سال در محور X ها نمایش داده میشود. هنگامی که یک سال تغییر میکند، ممکن است به سال در زیر محور X ها اشاره شود، یعنی در زیر ستونی که جدیدترین باکس در آن پر شده است. بهتر است همواره به یاد داشته باشید که ادامه پیدا کردن در طول سال یک موضوع همیشگی نیست. در واقع، امکان دارد یک ستون سالها جریان داشته باشد.
پیشنهاد می کنم مقاله آموزش الگوهای کندل استیک | کندل استیک ژاپنی را مطالعه کنید
به همین شکل، ممکن است گذشت ماهها هم در نمودار مورد توجه قرار بگیرد. این اتفاق در داخل ستونها و با جایگزینی یک X یا O اتفاق میافتد. یک ستون امکان دارد ماهها جریان داشته باشد. در اصل، تغییر نکردن باکسها به این معنا است که در حالی که قیمت ایستا مانده است، میتوان از گذشت ماهها صرف نظر کرد، هر چند که گذشت زمان اتفاق افتاده است.
قواعد نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال
در صورتی که قصد داشته باشید با دست نمودار نقطه و شکل ایجاد کنید، لازم است که برخی از قواعد را رعایت کنید. اگر چه نرمافزارهای معاملهگر و تحلیل نمودار در بازار بورس به شکل خودکار این فرایند را تکمیل میکنند، اما فهم دقیق فرایند ترسیم نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال به درک بهتر آنها کمک میکند. تنها بعد از این فهم دقیق است که هیجانات پشت تغییر قیمت را میتوان درک کرد و این به نوبه خود میتواند منجر به اتخاذ تصمیمهای معاملاتی بهتر در بازار بورس شود.
بایدها
- مطمئن شوید که ستونها از یک ستون X ها، به یک ستون O ها، به یک ستون X ها و الی آخر، متغیر باشند.
- در ستون X ها فقط X ها را وارد کنید.
- در ستون O ها فقط O ها را وارد کنید.
- به یاد داشته باشید که تنها کاراکتر غیر از X و O که میتواند در یک ستون قرار بگیرد زمانی است که یک تغییر ماه اتفاق بیافتد، که در این مورد عدد ماه در ستون وارد میشود.
مقاله امواج الیوت در تحلیل تکنیکال چیست و این امواج چه کاربردی دارد؟ را حتما مطالعه کنید
نبایدهای نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال
- کمتر از سه X یا سه O تغییر را در یک ستون وارد نکنید. هر تغییری که کمتر از سه بار باشد نادرست است و یا اینکه باید از یک روش برگشت قیمت متفاوت از برگشت سه باکسی استفاده کنید.
- هرگز اجازه ندهید در یک ستون هم X قرار بگیرد و هم O.
- نمودارهای نقطه و شکل روزانه هرگز نمیتوانند در یک روز بیشتر از یک جهت حرکت کنند. این جهت میتواند بالا یا پایین باشد، و موضوع به همین سادگی است.
ترسیم ترند رو به افزایش – ستون X ها
- یک ستون X به معنای یک ترند رو به افزایش است.
- قیمت بسته شدن را دنبال کنید، بالاترین قیمت روز در بورس را انتخاب کنید، سپس آن را به نزدیکترین باکس گرد کنید. این باکس را با یک X علامت بزنید.
- اگر یک قیمت بالای جدید به دست آمد، برای پر کردن یک X جدید کافی است، پس از همان برای علامت زدن تغییر در این دوره زمانی استفاده کنید.
- اگر هیچ X جدیدی در ستون فعلی قرار نگیرد، باید به دنبال قیمت پایین در این دوره زمانی بگردید. هر ارزشی که بالاتر از 3 باکس باشد در این روش منجر به تغییر ستون و رفتن به ستون O ها میشود.
پیشنهاد میشود مقاله تحلیل زمانی در بورس – معرفی ابزارهای تحلیل زمانی را مطالعه کنید
ترسیم ترند رو به کاهش – ستون O ها
- هنگامی که جهت فعلی نمودار ستونی از O ها باشد، ترند رو به کاهش است.
- قیمت بسته شدن را دنبال کنید، پایینترین قیمت روز را انتخاب کنید، سپس آن را به نزدیکترین باکس گرد کنید. این باکس را با یک O علامت بزنید.
- اگر یک قیمت پایین جدید به دست آمد، برای پر کردن یک O جدید کافی است، پس از همان برای علامت زدن تغییر در این دوره زمانی استفاده کنید.
- اگر هیچ O جدیدی در ستون فعلی قرار نگیرد، باید به دنبال قیمت بالا در این دوره زمانی بگردید. هر ارزشی که بالاتر از 3 باکس باشد در این روش منجر به تغییر ستون و رفتن به ستون X ها میشود.
پیشنهاد ویژه: تمامی اندیکاتورهای خرید و فروش
سخن پایانی
نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال نمودارهایی هستند که فقط تغییرات قیمت در بازار بورس را فارغ از گذر زمان پیگیری میکنند. این نمودارها فاقد محور زمان بوده و در آنها فقط افزایش و کاهش قیمت نمایش داده میشود. اهمیت این نمودارها در این است که جریان تغییرات قیمت را بیشتر بر اساس حجم معامله و میزان این تغییرات مشخص میکنند. نمودارهای نقطه و شکل تغییرات جزئی قیمت و تغییرات روزانه کوچک در بورس را فیلتر کرده و فقط تغییراتی که تاثیر قابل توجه در قیمت دارند را ثبت میکنند.
نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال از جمله قدیمیترین نمودارهای تحلیلی در بورس محسوب شده و قدمتی بیشتر از 100 سال دارند. روش ترسیم نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال بسیار ساده و به شکل علامت زدن تغییرات با دو نماد X و O است. به همین دلیل خواندن آنها کاری ساده و استفاده از آنها فاقد پیچیدگیهای معمول در نمودارهای تحلیلی دیگر است.