بدون شک، پتانسیل بالای بازار بورس برای کسب درآمد و سودآوری یکی از دلایل مهم برای جذب افراد برای سرمایهگذاری است. بازاری که افراد بسیار زیادی خود را تریدر آن معرفی میکنند اما تعداد کسانی که به معنای واقعی کار معامله گری در بورس را انجام میدهند، بسیار اندک است.
راه تبدیل شدن به یک تریدر حرفهای، شاید دشوار به نظر برسد اما در نهایت به سودآوری در بازار بورس میانجامد و فرد فارغ از نوع بازار با کمک دانش و تجربه خود با اطمینان دست به خرید و فروش میزند. مانند هر کار دیگری، معامله گری در بورس هم نیازمند فراهم کردن و اطلاع داشتن از مقدمات و ملزومات مختص به خود است. همچنین به اتخاذ استراتژی درست هم نیاز است تا معاملهگر عادی در این بازار به یک فرد حرفهای تبدیل شود. در ادامه این مقاله از سایت اندیکاتور بورس روشها و مقدمات رسیدن به این هدف بررسی شده است.
معامله گری در بورس به چه معناست؟
تریدر یا تاجر سهام به کسی گفته میشود که برای خود یا یک شرکتی کار میکند و کار اصلی آن خرید و فروش سهام است. البته معامله گری در بورس تنها به معنای خرید و فروش سهام شرکتها نیست و این افراد در خرید جفت ارزها در بازار جهانی، خرید اوراق قرضه و مشارکت و سهام صندوقهای دارایی نیز فعالیت دارند.
معامله گران بورس معمولاً با بهرهگیری از تغییرات قیمت سهام در بازار، سود به دست میآورند. آنها ممکن است سهام را برای معاملات کوتاه مدت یا میان مدت یا مدت طولانی خرید یا فروش کنند. با حرفهای شدن در معامله گری حتی میتوان به عنوان تحلیلگر بورس در شرکتهای بزرگ تجاری هم مشغول به کار شد.
مقدمات لازم برای معامله گری در بورس
بورس در واقع شبیه به یک مرکز تجاری است که شرکتها و موسسات سهام خود را عرضه کرده و تریدرها در آن به خرید و فروش این سهام مشغول هستند تا از راه همین معاملات به سودهای کلان دست پیدا کنند. بازار بورس ایران هم از این قاعده مستثنی نیست و میتوانید با خرید و فروش در این بازار به یک معاملهگر حرفهای تبدیل شوید. البته معامله گری در بورس نیاز به مقدماتی دارد. که مهمترین آنها عبارتند از:
ثبت نام در سجام و دریافت کد بورسی
برای آغاز به کار در بازار سرمایهگذاری و معامله گری در بورس نیازمند ثبت نام در سجام است. این سامانه رسمی برای مبارزه با پولشویی است. شما با یک بار ثبت نام در این سامانه قادر به تعویض کارگزاری، سبدگردانی و خرید و فروش سهم هم در بازار بورس، کالا و فرابورس هستید.
برای ثبت نام در این سامانه به آدرس https://profilesejam.csdiran.com رفته و اطلاعات درخواستی را وارد کنید. برای احراز هویت هم نمایندگیهای معتبری در سراسر کشور وجود دارد که این کار را برای شما به صورت حضوری انجام میدهند. بعد از آن هم کد بورسی به شما داده میشود و شما به عنوان یک فعال بازار سرمایه به رسمیت شناخته میشوید.
یافتن کارگزاری مناسب و افتتاح حساب کاربری
با داشتن حساب کاربری در یک کارگزاری و کد بورسی فعالیت شما برای معامله گری در بورس به صورت رسمی امکانپذیر خواهد بود. از آنجایی که روند معاملات در بازار بورس به کمک کارگزاریها انجام میشود، انتخاب یکی از آنها برای شروع کار ضروری است. اعتبارات، امتیازات ویژه، خوشنام بودن، برخورداری از پلتفرم قوی و مواردی از این دست را باید در انتخاب کارگزاری مدنظر داشته باشید.
فراهم کردن تجهیزات لازم برای آغاز معامله گری در بورس
نکته مهم اینکه یک سیستم مناسب برای رصد بازار فراهم کنید و در کنار آن از سرعت مناسب سرویس اینترنت خود مطمئن شوید. از آنجایی که بازار بورس در لحظات حساس، بازار معاملات ثانیهای است؛ تجهیزات سخت افزاری به شما امکان اقدام سریع و در لحظه را برای خرید و فروش میدهد.
چگونه میتوان یک تریدر حرفهای در بورس باشیم؟
قبل از اینکه معاملهای انجام دهید، ذهن و وقت خود را وقف یادگیری کنید و همه آنچه در مورد تجارت باید بدانید را از هر طریق ممکن بیاموزید؛ خواه شرکت در دورههای آموزشی باشد یا دیدن فیلم در یوتیوب و دنبال کردن تریدرهای حرفهای. مطالعه به هر روش شرط اصلی معامله گری در بورس است.
برای یادگیری اصول بازار سرمایه نیاز است تا به طور مدام نمودارها را مطالعه کنید، در مورد شرکتهای حاضر در بورس، شرایط آنها و ارزش آنها اطلاعات کسب کنید. داشتن دانش شرط اصلی عملکرد قدرتمند در بورس سهام است. برای این کار میتوانید تئوریها و استراتژیهای مناسب را مطالعه کنید و پس از آزمایش کردن هر کدام یک روش عالی برای معامله گری در بورس را انتخاب کنید. این استراتژیها را در ادامه بررسی کردهایم اما قبل از آن باید در مورد تابلوخوانی اطلاعات داشته باشید.
تسلط به تابلو خوانی و بازارخوانی در بورس
تسلط به تابلوخوانی و بازارخوانی یکی از شروط اساسی برای معامله گری در بورس به شکل قدرتمند است. تابلوخوانی سهام به معنای بررسی کردن یک سهم خاص از نظر میزان خرید و فروش، نوسانهایی که در قیمت داشته، میزان عرضه و تقاضای برای آن از طرف سهامداران حقیقی و حقوقی و سایر موارد مرتبط است.
سایت مدیریت فناوری بورس تهران اطلاعات جامعی را در این زمینه به شما ارائه خواهد داد و به کمک آن میتوانید هر سهم را تابلوخوانی کنید. این سایت به آدرس WWW.TSETMC.COM در دسترس است که علاوه بر وضعیت هر سهم، اطلاعات جامعی از معاملات روزانه بورس را در اختیار یک تریدر قرار میدهد. این اطلاعات عبارتند از:
قیمت و بازه قیمتی
این بخش برای معامله گری در بورس دارای ارزش زیادی بوده و نشان دهنده آخرین قیمتی که سهم در حال معامله است. همچنین در صورت اتمام زمان معامله یک قیمت ابتدایی و پایانی را مشاهده خواهید کرد که نشان میدهد، سهم در چه وضعیتی باز شده و در چه وضعیتی معامله شده است. با این فاکتور روند مثبت و منفی سهم به راحتی قابل مشاهده است.
یکی دیگر از بخشهای مهم تابلوخوانی بازه قیمتی است که تغییرات سهام را طی روز، هفته، ماهانه و سالانه به شما نشان میدهد تا از روند آن مطلع شوید. این روند به شما در درک تغییرات قیمتی سهام بسیار کمک خواهد کرد.
خرید و فروش حقیقی و حقوقی
فعالان بازار سرمایه به دو دسته حقیقی و حقوقی تقسیم میشوند. حقوقیها شرکتهای ثبت شده فعال در زمینه خرید فروش هستند و حقیقیها به اشخاص گفته میشود که با دریافت کد بورسی در آن فعالیت میکنند. در نظر گرفتن رفتار این دو گروه برای معامله گری در بورس یکی از شروط اساسی است.
حجم مبنا
این حجم میزان معاملاتی است که برای یک سهم توسط سازمان بورس مشخص شده و باید پر شود تا مثبت کامل و یا منفی باشد. حجم مبنا یک قانون معاملاتی است از سال 98 بعد از سالها مجدداً به بازار بورس بارگشت تا از رشد غیر منطقی یک سهم جلوگیری شود. برای معامله گری در بورس اگر به دنبال سهم خوب هستید، حتماً باید حجم مبنای آن را در نظر داشته باشید.
سهام شناور
به درصدی از سهام گفته میشود که در اختیار عموم مردم است. هرچه این درصد بالاتر باشد، قیمتگذاری سهم واقعیتر خواهد بود. در واقع یکی از ملاکهای مهمی که برای معامله گری در بورس باید مدنظر داشته باشید، همین درصد شناوری یک سهم است.
دو فاکتور مهم EPS و P/E
این دو فاکتور مفاهیم بسیار مهمی را در مورد سودآوری یا زیاندهی یک سهم مشخص میکنند و نشاندهنده سود هر سهم EPS و قیمت یک سهم نسبت به درآمد شرکت P/E است. در واقع با این دو فاکتور مهم ارزندگی یک نماد را برای معامله گری در بورس مشخص میشود.
نمودار قیمت و حجم، تعداد معاملات، خرید و فروش و ارزش معاملات از دیگر بخشهای مهم در تابلو خوانی و بازارخوانی است. با شرکت در دورههای آموزشی در این حیطه میتوانند با تک تک این مفاهیم به صورت گسترده آشنا شوید.
تسلط به تحلیل تکنیکال برای معامله گری در بورس
تجزیه و تحلیل فنی یا همان تکنیکال به دنبال پیشبینی حرکات قیمت هر سهم با بررسی دادههای تاریخی، عمدتاً قیمت و حجم معامله است. این نوع تحلیل به بازرگانان و سرمایهگذاران کمک میکند تا با استفاده از تکنیکهایی مانند تجزیه و تحلیل آماری و اقتصاد رفتاری، فاصله بین ارزش ذاتی و قیمت بازار را رصد کنند. تجزیه و تحلیل فنی به معاملهگران کمک میکند تا با توجه به اطلاعات گذشته و دادههای تاریخی یک سهم، اتفاقاتی را ممکن است در آینده رخ دهد، پیشبینی کنند.
به طور کلی دو روش مختلف برای دستیابی به تجزیه و تحلیل فنی وجود دارد: رویکرد از بالا به پایین و رویکردهای از پایین به بالا. اغلب اوقات، معامله گران کوتاه مدت رویکردی از بالا به پایین و سرمایه گذاران بلند مدت رویکردی از پایین به بالا را در پیش میگیرند.
برای معامله گری در بورس یک تریدر ابتدا به وضعیت اقتصادی، سپس صنعتی که یک سهام در آن حضور دارد و سپس به خود شرکت توجه میکند. در واقع با تحلیل تکنیکال معامله گران بر سود کوتاه مدت متمرکز میشوند و باید سه اصل مهم را در نظر داشته باشند:
- همه چیز در نمودار قیمت است: در تحلیل تکنیکال صرف نظر از عوامل فاندامنتال شرکت، حرکت نموداری قیمت سهم در مرکز توجه است.
- قیمت بر اساس روند مشخص و معینی حرکت میکند: در اینوع تحلیل اعتقاد بر این است که حرکت قیمت از یک روند مشخص تبعیت میکند. حرکتی که روند قیمتی یک سهم در آینده را هم قابل پیشبینی میکند.
- تاریخ همیشه تکرار میشود: یکی از باورهای مهم در تحلیل تکنیکال، این است که روند و حرکت قیمت در یک سهام، به صورت تاریخی تمایل به تکرار شدن دارد.
فاکتورهای مهم برای تحلیل تکنیکال
در دورههای مختلفی معامله گری در بورس که برای آموزش تحلیل تکنیکال وجود دارد، موارد متعددی آموزش داده میشود که به صورت خلاصه مهمترین آنها عبارتند از:
- روند شناسی: روند شناسی به تغییرات قیمتی یک سهم در کف یا سقف قیمت اشاره دارد. به دو بخش روند مثبت و منفی اشاره دارد. روند شناسی به هر دو صورت نشان دهنده روند قیمتگذاری یک سهم است و برای تصمیمگیری در مورد خرید و فروش مهم است.
- آشنایی با خطوط مقاومت و حمایت: خطوطی هستند که طبق روند یک سهم و معادلات خاص ترسیم میشوند. خطوط حمایتی به رشد سهم و روند مثبت آن کمک میکند البته اگر سهم توان استفاده از آنها را نداشته باشد ممکن است که حمایت را از دست دهد. خطوط مقاومتی هم اغلب باعث میشود که سهام در برخورد با آن روند منفی بگیرد اما در صورتی هم توان عبور داشته باشد، رشد پیشروی آنها خواهد بود.
- استفاده از اندیکاتورها: اندیکاتورها به ابزارهای بسیار مهمی گفته میشود که در تحلیل تکنیکال کاربرد زیادی دارد. بیش از 100 نوع اندیکاتور وجود دارد که برای معامله گری در بورس و تحلیل روند یک سهم از آنها استفاده میشود.
تسلط به تحلیل بنیادی
هنگام معامله گری در بورس در واقع شما قسمت کوچکی از یک شرکت را خریداری میکنید. بنابراین، قبل از تصمیمگیری در مورد خرید یا عدم خرید سهام، نه تنها تجزیه و تحلیل جنبههای فنی سهام، بلکه وضعیت پایهای و بنیادی یک شرکت بسیار مهم است. این همان روشی است که وارن بافت یکی از بزرگترین سرمایهداران دنیا در بورس به کار گرفته و همانگونه که میبینیم از آن نتیجه بسیار خوبی هم گرفته است.
در این نوع تجزیه و تحلیل سلامت و توان مالی یک شرکت برای سوددهی بررسی میشود. تجزیه و تحلیل بنیادی همچنین می تواند چشماندازی راجع به ارزش سهام یک شرکت برای معامله براساس مقایسه آن با شرکتهای مشابه به شما ارائه دهد. در این نوع تجزیه و تحلیل باید چندین فاکتور در نظر گرفته شود، از جمله درآمد، مدیریت دارایی و میزان تولید و همچنین نرخ سود.
فاکتورهای مهم برای تحلیل بنیادی
دو فاکتور مهم برای معامله گری در بورس بر اساس تحلیل بنیادی به کار برده میشود که تسلط به هر کدام مهم است و عبارتند از:
اصول کمی: یکی از نکات مهمی که در تحلیل بنیادی به آن توجه ویژه میشود، همین اصول کیفی است که قابل اندازه گیری بوده و ارزیابی است. در این نوع ارزیابی هم اغلب از سه نوع صورت مالی استفاده میشود که عبارتند از: ترازنامه، صورتحساب درآمد و صورت سود و زیان.
این موارد نشان میدهد که یک شرکت به صورت بنیادی سودآور و زیانده است. همچنین هرچه یک شرکت بزرگتر و بنیادیتر باشد از میزان نقدشوندگی بالاتری برخوردار است. به همین خاطر هم دارای ارزش خرید بوده و سهامداران تمایل بیشتری به آن دارند.
اصول کیفی: یکی دیگر از فاکتورهای مهمی که در تحلیل بنیادی توجه ویژهای به آن میشود، اصول کیفی است که در مورد یک شرکت قبل از خرید سهام آن باید مدنظر داشته باشید. اصول کیفی مهمی که برای یک سهم باید در نظر داشت وضعیت صنعت و وضعیت کلی گروهی است یک سهم در آن حضور دارد.
همچنین کیفیت مدیریت یک مجموعه و شرکت حاضر در بورس هم از دیگر اصولی است که باید برای معامله گری در بورس در نظر گرفته شود. این عامل در اصل نشان دهنده وضعیت کلی یک سهم و توانایی مدیریت در اداره شرایط بحرانی خواهد بود.
تسلط به تحلیل روانشناسی بازار بورس
مهارتهای زیادی برای تجارت موفق در بازارهای مالی و حرفهای شدن برای معامله گری در بورس لازم است. این مهارتها شامل تواناییهای ارزیابی اصول بنیادی شرکت و تعیین جهت روند سهام است. اما هیچ یک از این مهارتهای فنی به اندازه آشنایی با ذهنیت و احساسات سهامداران مهم نیست. در واقع معاملهگران این بازار چون هر محیط دیگری درگیر احساسات هستند و معاملات آنها هم گاهی بر اساس همین احساسات و هیجانات انجام میشود.
دو احساس اصلی که در بازار اثر دارد ترس و حرص و آز است. تریدرهای حاضر در بورس هم مانند تمام افراد جامعه گاه درگیر احساسات خود میشوند. این احساسات بر روند کلی بورس نیز اثر میگذارد. ترس باعث میشود تا در روندهای منفی یک سهم را برای فروش بگذارید، بدون آنکه سودی از آن کسب کرده باشید. طمع نیز باعث میشود تا در روندهای مثبت حتی وقتی فرد به تارگت خود برای میزان سود مدنظر، رسیده باشد، باز هم سهم را نگه دارد که در برخی مواقع منجر به ضرر میشود.
همچنین در جریان برخی اخبار و اتفاقات، احساسات به جای منطق بر بازار مسلط میشود که باعث میشود تا روند بازار از کنترل خارج شود. در این شرایط آشنایی با روند احساسی و روانشناسی بازار باعث میشود تا بتوانید تصمیمهای درستی برای خرید و فروش بگیرید و معامله گری در بورس را به درستی انجام دهید.
سخن پایانی
نمیتوان منکر این شد که بازار بورس در تمام دنیا و همچنین ایران یکی از جذابترین بازارهای مالی برای سرمایهگذاران است و در سالهای اخیر هم با استقبال زیادی مواجه شده است. با توجه به تمام مواردی که ذکر شد، میتوان به شکل موثری در بازار بورس حضور داشت و از پتانسیلهای آن برای سودآوری استفاده کرد. البته نباید فراموش کرد که بورس در کنار فرصتها دارای تهدیدهای خاص به خود نیز است و ریسک هم در بازار بسیار زیاد است.
معامله گری در بورس نیاز به صبر و حوصله دارد. بهتر است با سرمایه کوچک به بازار وارد شوید. تمام نکات گفته شده را رعایت کنید و برای رسیدن به سود عجله نداشته باشید. روشهای تحلیلی گفته شده را امتحان کنید و به استراتژی خاص خود برسید تا بتوانید یک تریدر حرفهای در این بازار باشید.