اندیکاتور بورس آموزش اندیکاتورهای بورس و آموزش سرمایه گذاری در بورس
بازارهای سرمایه در سراسر دنیا دارای تشکیلات و سازماندهی پیچیده‌‌ای هستند. البته در هر کشوری این بازارها، ساختارهای مالی، ادارای و سیاست‌های خاص به خود را دارند که تمام این موارد در نهایت در قیمت‌گذاری بورس و بازار سرمایه اثرگذار خواهد بود. بازارهای سرمایه اشکال مختلفی دارند و در ایران نیز به دو صورت عمده بورس و فرابورس است که انواع معاملات مالی در آنها انجام می‌شود. درک تفاوت های بورس و فرابورس و مزایای هر کدام برای سرمایه‌گذاری، یکی از نکات مهمی است که قبل از ورود به بازار سرمایه باید به آن توجه کنید. در واقع فقط داشتن کد بورسی برای داد و ستد کافی نیست و آشنایی با ساز و کارهای هر بازار برای معامله بهتر از شروط اساسی است.
از آنجایی هم که در سالهای اخیر بازار سرمایه‌گذاری با استقبال بالایی مواجه شده و رقبای خود چون بازارهای ارز و مسکوکات را پشت سر گذاشته است. باید به تمام جنبه‌ها و فرصت‌های مالی در این بازار آشنا بود. این کار منجر به سودآوری بیشتر می‌شود. به همین خاطر هم آگاهی از تفاوت های بورس و فرابورس وجود دارد، ضروری است. در ادامه این مطلب ابتدا به مفهوم هر دو بازار و اصول آنها پرداخته شده است و بعد از آن تفاوت‌های آنها بررسی شده است.
بازار بورس چیست؟
شخصی به نام «ران لوترفِلد» که بلژیکی بود اساسنامه بورس ایران را برای اولین بار تدوین و به دولتمردان ایرانی ارائه داد. البته شکل‌گیری بورس به دلیل شرایط جنگ جهانی دوم با تعویق انجام شد و در سال 1315 ایران نیز دارای بازار بورس شد. در طول سالها سیاست‌ها و شرایط این بازار مدام تغییر کرد و فعالیت آن تا کنون ادامه داشته است.
بازار بورس یکی از اصلی‌ترین مهمترین بازارها برای سرمایه‌گذاری در ایران است. در این بازار معاملاتی، دارایی‌های گوناگونی چون دارایی مالی و واقعی از سوی شرکت‌ها و صنایع مختلف برای خرید و فروش عرضه می‌شود. خود بورس به دو بخش بورس اوراق بهادار و کالا تقسیم می‌شود.
در بورس اوراق بهادار دارایی‌های مالی بسیار متنوعی از جمله اوراق مشارکت، سهام شرکت‌ها و اوراق قرضه دولتی و خصوصی برای انجام معامله و خرید و فروش عرضه می‌شود. در مقابل نوع دوم بورس کالا است، در بورس کالا دارایی‌هایی واقعی یا همان کالاهای فیزیکی برای معامله عرضه می‌شود. البته باید گفت نوع سومی از بازار بورس هم وجود دارد که به بورس ارز شهرت دارد و پول رایج کشورها در آن قابل معامله است. البته این مدل بازار سرمایه در ایران راه‌اندازی نشده است. با این تفاسیر ساختار این بازار از جمله اصلی‌ترین تفاوت های بورس و فرابورس است.
بازار فرابورس چیست؟
در کنار بازار بورس که سالهای زیادی است در ایران فعالیت دارد، از سال 1387 بازار فرابورس نیز آغاز به کار کرد. فعالیت این بازار به صورت مستقیم زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار بوده و از لحاظ ساختار قیمت‌گذاری و سیاست‌های مالی تا حد بسیار زیادی شبیه به فرابورس است. البته شرط پذیرش شرکت‌ها در این دو نوع بازار سرمایه از مهمترین تفاوت های بورس و فرابورس است که در ادامه آن را بررسی خواهیم کرد.
بازار فرابورس در واقع یک سکو پرتاپ برای شرکت‌ها و موسساتی است که شرایط حضور در بازار بورس را ندارند اما تمایل دارند سهام شرکت خود را برای خرید و فروش عرضه کنند. فرابورس در اصل برای ساماندهی و آماده کردن این شرکت‌هاست تا در بورس حضور پیدا کنند.
در واقع بورس دارای شرایط مختلفی برای پذیرش سهام شرکت‌ها برای عرضه است اما به دلیل سخت بودن این شرایط، هر مجموعه نمی‌تواند در این بازار حاضر شود. به همین خاطر هم فرابورس به وجود آمده است تا سازوکارهای پذیرش شرکت‌ها ساده‌تر شود. شرکت‌ها با شرایط ساده و در سریع‌ترین زمان بتوانند در بازار مالی فعالیت داشته باشند. خود فرابورس دارای 5 بازار مختلف است که عبارتند از: بازار اول و بازار دوم که به بازارهای پایه شهرت دارند و بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه.
اصلی‌ترین تفاوت های بورس و فرابورس در چیست؟
همانگونه که اشاره شد درک تفاوت عمده دو بازار فرابورس و بورس برای حضور فعال در این بازارها هم برای سهامداران و هم برای شرکت‌های قصد عرضه سهام خود را دارند، ضروری است. مهمترین تفاوت‌های این دو بازار عبارتند از:
نحوه تقسیم بندی این بازارها
یکی از مهمترین تفاوت های بورس و فرابورس در نحوه تقسیم‌بندی آنهاست. بورس به دو بازار اول و دوم تقسیم شده است. عملکرد این دو بازار تا حد بسیار زیادی به هم مرتبط هستند. در واقع شرکتی که در بازار اول باشد اما نتواند عملکرد خوب و قابل قبولی را از خود نشان دهد و استانداردهای بورس را عملی کند به بازار دوم منتقل خواهد شد. برعکس این حالت هم ممکن است یعنی اگر شرکتی بتواند فراتر از انتظارها در بازار دوم ظاهر شود برای معامله به بازار اول منتقل خواهد شد. البته حالت سومی هم وجود دارد و آن هم عملکرد ضعیف یک سهم در بازار دوم و اخراج کلی آن از بازار بورس است.
در مقابل بازار فرابورس ایران همانگونه در توضیح عملکرد آن اشاره شد دارای ۵ بازار از جمله اول، دوم، سوم، ابزارهای نوین مالی و پایه است. بنابراین نحوه تقسیم بندی و تعداد بازارهای حاضر در فرابورس و بورس اولین تفاوت عمده این دو است.
تفاوت های بورس و فرابورس در فرآیند پذیرش
یکی دیگر از نکات مهم که برای تفاوت این دو باید گفت شرایط پذیرش سهام در بورس و فرابورس است. پذیرش در بورس سخت‌تر است و به همین دلیل هم بازار فرابورس شکل گرفته تا با شرایط راحت‌تری برای حضور مجموعه‌ها در بازار سرمایه فراهم شود. جدول زیر به خوبی نشان می‌دهد که برای حضور در این بازارها چه شرایطی نیاز است و با یک نگاه تفاوت های بورس و فرابورس مشخص می‌شود.
همانگونه که دیدید شرایط و نحوه پذیرش در این دو بازار کاملاً متفاوت است و فاکتورهای مختلفی برای پذیرش در هر کدام مطرح است. مهمترین این فاکتورها عبارتند از سودآوری، زیان انباشه، تعداد سهم و حداقل سرمایه‌گذار.
مزایای حضور در هر بازار
یکی دیگر از نکاتی که پیرامون تفاوت های بورس و فرابورس باید به آن اشاره کرد، مزایای مختلف حضور در هر کدام از آنهاست که در ادامه توضیح داده شده است.
مزایای حضور در بازار بورس
حضور یک سهم در بازار بورس اوراق بهادار تهران دارد مزایای فراوانی است از جمله اینکه دارای شفافیت بالایی در ارائه قیمت‌هاست و ریسک هم در این بازار بسیار کم است. در صورتی که یکی از تفاوت های بورس و فرابورس در همین مورد است زیرا در بازار فرابورس به دلیل قراردادی بدون شرایط و قیمت‌گذاری این مزایا کمتر است. البته فرابورس هم مزایای خاص به خود را دارد.
مزایای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس
شرکت‌ها علاوه بر اینکه راحت‌تر فرابورس پذیرش می‌شوند، از مزایای مختلف حضور در این بازار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. این مزایا از تفاوت های بورس و فرابورس نیز هست.
- تامین مالی: شرکت‌های که در بازار فرابورس حضور دارند می‌توانند از این امکان برای تأمین مالی خود بهره ببرند. تأمین مالی از طریق سرمایه گذاران جدید و افزایش سرمایه امکان‌پذیر است.
- معافیت مالیاتی: یکی از مزایای مهم این بازار که از تفاوت های بورس و فرابورس نیز هست؛ مزایای مالیاتی است. شرکت‌های حاضر در فرابورس ایران تا ده درصد معافیت مالیاتی دارند.
- وثیقه‌گذاری سهام: یکی از مهمترین مزایای بازار فرابورس این است که سهامداران شرکت‌های حاضر در فرابورس می‌توانند برای اخذ تسهیلات از طریق وثیقه‌گذاری سهام اقدام کنند.
- امکان انتشار اوراق بهادار: همانگونه که اشاره شد یکی از انواع بازارهای فرابورس، بازار ابزارهای نوین مالی است. شرکت‌های حاضر در این بازار با ارائه اسناد و مدارک به سازمان بورس می‌توانند برای انتشار اوراق بهادار در سطح گسترده اقدام کنند. البته برای این کار شرکت‌ها تا حدود 60 درصد پروژه مدنظر امکان انتشار اوراق مشارکت را دارند.
- امکان خروج از فرابورس: نکته مهم دیگر در مورد تفاوت های بورس و فرابورس و البته مزایای حضور در این فرابورس، امکان خروج آسان از آن است. البته شرایط و دستورالعمل‌هایی است که با فراهم کردن و رعایت کردن آنها، می توان از فرابورس خارج شد. همچنین امکان انتقال آسان به بازارهای دیگر هم وجود دارد.
سخن پایانی
در این مطلب به عمده‌ترین تفاوت های بورس و فرابورس اشاره شد و مزایا و مشخصات هر یک از این بازارها هم بررسی شد. در انتها باید اشاره کرد که اگر جذابیت‌های مالی این دو بازار شما را برای سرمایه‌گذاری ترغیب کرده است، نیازی به تهیه کد بورسی جداگانه برای هر کدام از آنها نیست. با داشتن یک کد بورسی و حساب کاربری در یک کارگزاری حضور در هر دو بازار ممکن خواهد بود. همچنین در پرتفو خود می‌توانید سهام‌های مربوط به هر دو بازار را در یک زمان خرید و فروش کنید. همچنین باید گفت که فرقی ندارد کدام بازار را برای سرمایه‌گذاری را انتخاب می‌کنید، سطح دانش خود را افزایش دهید تا به بهترین شکل در بورس یا فرابورس عمل کنید.
